Cách chọn đèn hồ cá thủy sinh luôn là một trong những yếu tố then chốt quyết định đến sự phát triển của cây thủy sinh và vẻ đẹp tổng thể của bể cá. Với kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực thủy sinh Thủy Sinh Việt chia sẻ đến bạn cách lựa chọn đúng loại đèn, giúp cây thủy sinh phát triển khỏe mạnh và tạo nên vẻ đẹp hoàn hảo cho hồ cá của bạn.
1. Tại sao nên chọn đèn bể cá thủy sinh chuyên dụng?
Hàng trăm nghìn người yêu thích thủy sinh tại Việt Nam và toàn thế giới không ngại chi từ vài trăm nghìn đến hàng triệu đồng cho bộ đèn hồ cá thủy sinh chuyên dụng. Điều này hoàn toàn có lý do bởi chỉ khi sử dụng đèn chuyên dụng, cây thủy sinh mới có thể sinh trưởng mạnh mẽ và thể hiện trọn vẹn vẻ đẹp tự nhiên.
Trên thị trường hiện có những dàn đèn cao cấp với mức giá lên tới hơn chục triệu đồng. Phần lớn các cửa hàng lớn không nhập sẵn do giá thành cao và nhu cầu ít, chỉ nhập khi có đơn đặt hàng cụ thể.
Lấy ví dụ hồ kích thước 60 x 40 x 40 cm, để trồng thành công thảm cỏ trân châu xanh tươi, người chơi thường sử dụng 2 máng đèn Odyssea, mỗi máng 2 bóng (tổng 4 bóng). Với giá khoảng 500.000 đồng mỗi máng, tổng chi phí đầu tư cho dàn đèn lên đến gần 1 triệu đồng.
Trong số nhiều loại đèn hiện nay, đèn LED nổi bật với những ưu điểm vượt trội và đang trở thành xu hướng được ưa chuộng nhất.
Bể thủy sinh với dàn đèn chuyên dụng cao cấp tạo ánh sáng hoàn hảo cho cây phát triển
Tham khảo thêm tại:
Nâng tầm không gian sống với bể cá thủy sinh hiện đại và đẹp mắt
2. Các loại đèn bể cá không nên sử dụng
Để tránh thất bại trong việc trồng cây thủy sinh, bạn cần tránh xa những loại đèn không phù hợp và hiểu rõ lý do tại sao chúng không được khuyến khích.
2.1. Tại sao nên hạn chế hoặc không dùng đèn chế?
Trừ trường hợp bạn có đủ thời gian để thử nghiệm, việc tự chế đèn hoặc sử dụng đèn huỳnh quang chiếu sáng gia đình, đèn LED quảng cáo cho bể thủy sinh là không nên. Lý do chính là cây sẽ không phát triển đẹp, thậm chí không thể sinh trưởng được, khiến bạn lãng phí thời gian và công sức.
Nhiều khách hàng thường liên hệ với shop để hỏi nguyên nhân cây không lên. Qua trao đổi, một nguyên nhân quan trọng thường xuất phát từ việc sử dụng đèn tự chế không đạt chuẩn. Nếu bạn có kiến thức chuyên môn để tự chế máng đèn và sử dụng bóng chuyên dụng như T5HO thì có thể chấp nhận được, nhưng tuyệt đối không nên dùng bóng đèn thông thường.
Hiện nay có một số người chơi giàu kinh nghiệm, hiểu biết cách phối đèn LED với ánh sáng thích hợp cho bể thủy sinh. Tuy nhiên đây là sản phẩm thủ công với giá thành thường cao hơn rất nhiều so với đèn thương hiệu.
2.2. Không dùng đèn màu
Đèn có màu sắc chỉ thích hợp để nuôi cá cảnh, hoàn toàn không phù hợp cho bể thủy sinh. Dù ánh sáng màu xanh, đỏ trông bắt mắt nhưng sẽ khiến cây thủy sinh dần suy yếu và héo úa.
Đèn tự chế không hiệu quả cho việc phát triển của hệ sinh vật
3. Hướng dẫn cách chọn đèn hồ cá thủy sinh phù hợp và hiệu quả
Việc tìm hiều cách chọn đèn hồ cá thủy sinh phù hợp cần dựa trên nhiều yếu tố quan trọng để đảm bảo hiệu quả tối ưu và tiết kiệm chi phí.
3.1. Tùy kích thước hồ mà chọn đèn phù hợp
Việc chọn đèn dựa trên kích thước bể là nguyên tắc cơ bản đầu tiên. Ví dụ bể dài 1m thì bạn nên chọn đèn có kích thước 1 mét. Trên mỗi sản phẩm, nhà sản xuất luôn ghi rõ đèn phù hợp cho bể có kích thước nào. Thông thường 1 máng sẽ có 2 bóng đèn.
Cụ thể như đèn Odyssea, trên bao bì có ghi 50 – 65, nghĩa là đèn này phù hợp cho bể kích thước 50 đến 65 cm. Thực tế chiều dài máng là 50 cm, nhưng chân có thể điều chỉnh kéo dài đến 65 cm.
Tùy theo loại cây bạn muốn trồng mà có thể cần cân nhắc cách chọn đèn hồ cá thủy sinh theo 1 máng hoặc 2 máng:
- Nếu trồng rêu, ráy, dương xỉ hoặc các loại cây tiêu thảo – những cây không cần ánh sáng mạnh, thì 1 máng đã đủ. Nhiều trường hợp dù trồng cây không cần ánh sáng mạnh nhưng người chơi vẫn trang bị 2 máng vì ánh sáng mạnh giúp ngắm bể rõ nét hơn, đẹp hơn.
- Nếu muốn trồng các loại cây cắt cắm, cây có màu đỏ rực rỡ, thảm cỏ xanh mướt thì nên trang bị 2 máng.
3.2. Công thức tính lượng công suất đèn cần thiết
Thực tế có công thức tính toán cụ thể: lấy chiều dài x chiều rộng x chiều cao (tính bằng cm), sau đó chia cho 1000 để được số lít nước. Thông thường khuyến nghị 1W trên 1 lít nước hoặc hơn.
Ví dụ: Muốn trồng cây cắt cắm, thảm cỏ trân châu cho bể 60 x 40 x 40 cm: = (60 x 40 x 40)/1000 = 96 lít
Vậy cần chọn đèn có tổng công suất 96W. Với đèn Odyssea loại 60-80 cm có công suất 24W mỗi bóng, cần 24 x 4 = 96W => 2 máng đèn.
3.3. Những thương hiệu đèn thủy sinh được ưa chuộng tại Việt Nam
Hiện tại thị trường Việt Nam có nhiều loại đèn với kích cỡ, giá thành đa dạng phù hợp với ngân sách của từng người chơi.
Tại thời điểm hiện tại, thương hiệu Odyssea và Aquazonic đang được ưa chuộng. Bạn có thể ghé thăm các cửa hàng thủy sinh chuyên nghiệp hoặc shop bán đồ thủy sinh lớn, nhiều khả năng sẽ thấy 2 thương hiệu này trong gian hàng.
Các thương hiệu khác cũng tốt, nhưng nếu có đủ ngân sách thì nên chọn Odyssea, Aquazonic hoặc những loại đèn thương hiệu cao cấp hơn.
- Muốn đầu tư dàn bể chuẩn, trồng nhiều loại cây đẹp thì dùng đèn đắt tiền
- Muốn bể bình dân, đơn giản, trồng cây thủy sinh dễ tính thì dùng đèn rẻ tiền hơn
Một cách dễ dàng khác để chọn đèn phù hợp là tham quan cửa hàng thủy sinh uy tín, ngắm nhìn các bể trưng bày và được tư vấn chi tiết.
3.4. Định hình phong cách bể thủy sinh của mình là gì?
Mỗi phong cách bể sẽ có yêu cầu đèn khác nhau. Mặc dù các loại đèn tốt, đắt tiền hiện nay đều đáp ứng được nhiều phong cách bể thủy sinh, nhưng người chơi phải bỏ ra khoản tiền khá lớn (như ADA Solar, Chihiros RGB Vivid…).
Khi xác định rõ phong cách yêu thích, bạn sẽ có định hướng rõ ràng hơn, tìm được loại đèn phù hợp ngay từ đầu, tránh tình trạng mua đèn rồi lại phải nâng cấp sau này.
Trước khi setup bể, nên tìm hiểu các phong cách bể thủy sinh và quyết định phong cách sẽ chơi. Ví dụ:
- Bể phong cách Iwagumi chủ yếu trồng cây nền: có thể dùng đèn ánh sáng trắng như T5HO bóng 10.000K, các loại đèn LED trắng. Không cần đầu tư đèn RGB đắt tiền vẫn có thể có bể Iwagumi xanh mướt.
- Phong cách Hà Lan hoặc muốn cây lên màu rực rỡ: đèn huỳnh quang hay LED trắng không đáp ứng được, cần đèn RGB.
Lời khuyên cho người mới chơi: tìm hiểu phong cách định chơi rồi mới sắm đèn. Nếu ngân sách cho phép, nên sắm ngay đèn tốt.
3.5. Ngân sách để mua đèn của bạn là bao nhiêu?
Xác định ngân sách có thể đầu tư mua đèn là bước quan trọng. Theo kinh nghiệm, nên lựa chọn đèn tốt nhất có thể vì ánh sáng ảnh hưởng trực tiếp đến màu sắc cây, cá trong bể. Đèn hồ cá thủy sinh là một trong những phụ kiện đáng đầu tư nhất.
Nên chọn các hãng đã được nhiều người đánh giá như ADA, Chihiros, Odyssea, Twinstar… Nếu mua đèn chế, cần tìm đến người có kinh nghiệm và xem ánh sáng thực tế có bị ám màu không.
Đặc biệt với đèn RGB, cần kiểm tra có bị ám màu không và có giúp cây lên màu ở các bể đã sử dụng hay không. Không phải cứ đèn RGB là tốt.
3.6. Số lượng bao nhiêu đèn là đủ cho bể của bạn?
Với đèn treo, thông thường 1 đèn đảm bảo đủ sáng cho bể có chiều rộng 40-50cm như ADA Solar, Chihiros RGB Vivid 1, Chihiros RGB Vivid 2… hoặc các loại đèn máng to như PAL, Chihiros WRGB 2, Week Raptor…
Với đèn gác thành bể phổ thông có thiết kế máng nhỏ, tính chiều rộng bể trung bình trên 30cm là phải dùng thêm 1 máng:
- Bể 60x30x36 (rộng 30cm): chỉ cần 1 máng đèn Chihiros A601 hoặc 1 máng Odyssea Slim X 60
- Bể 60x40x40 (rộng 40cm): phải dùng 2 máng đèn Chihiros A601 hoặc 2 máng Odyssea Slim X 60
Số lượng đèn phù hợp dựa trên kích thước bể thủy sinh
4. Một số dòng đèn thủy sinh hồ cá phổ biến hiện nay
Để dễ hình dung, có thể phân loại các loại đèn hồ cá thủy sinh hiện nay thành các dòng chính với đặc điểm riêng biệt.
4.1. Đèn huỳnh quang
Đèn huỳnh quang tiêu biểu là Odyssea T5HO, TripleH T5HO, đèn tuýp T8 Jebo… Loại này được sử dụng nhiều từ năm 2018 trở về trước, hiện đang dần ít được ưa chuộng do tính thẩm mỹ và công nghệ cũ.
Nhược điểm chính: tỏa nhiệt nhiều, tốn điện, tuổi thọ bóng thấp. Với bể có chiều cao lớn, đèn huỳnh quang hiệu quả thấp do độ xuyên sâu kém.
Đèn huỳnh quang T5HO và nhược điểm trong ứng dụng thủy sinh
4.2. Đèn Metal
Đèn Metal Odyssea, Metal ADA… hiện không được ưa chuộng do những nhược điểm: tỏa nhiệt cao, rất tốn điện, bóng thay thế đắt và khó tìm.
Đèn Metal và lý do không còn phổ biến trong thủy sinh hiện đại
4.3. Đèn LED trắng
Như Chihiros SeziA, Odyssea SlimX, Aquablue, Xuanmeilong… là các loại đèn LED phổ thông được sử dụng nhiều hiện nay.
Ưu điểm: giá thành hợp lý, tiết kiệm điện, thiết kế đẹp mắt. Nhược điểm: không đánh được các loại cây màu đỏ, chỉ phù hợp với bể trồng cây xanh không đòi hỏi cầu kỳ về màu sắc.
Đèn LED trắng và ứng dụng cho các loại cây thủy sinh cơ bản
4.4. Đèn LED RGB
Hiện trên thị trường có nhiều loại đèn RGB từ các hãng khác nhau như ADA, Twinstar, Flatone, Chihiros, Odyssea, Xuanmeilong, Aquablue… và mới xuất hiện là Week, Nala…
Hầu hết đèn RGB đều mang hiệu quả tốt hơn đèn trắng thông thường, giúp cây lên màu đẹp, nhiều đèn thiết kế linh hoạt, điều chỉnh được giải màu phù hợp nhiều phong cách chơi, dùng được cho cả bể thủy sinh và bể cá.
Hiện tại, các loại đèn LED đang dần thay thế đèn huỳnh quang và Metal vì tính hiệu quả và giá cả ngày càng phù hợp.
Đèn LED RGB và khả năng tùy chỉnh màu sắc cho các phong cách bể khác nhau
Xem thêm tại:
Cách làm hồ cá thủy sinh đơn giản cho người mới bắt đầu
Bật mí cách trang trí hồ cá đẹp đơn giản, độc đáo tại nhà
5. Vì sao đèn LED thủy sinh là dòng đèn được ưa chuộng hàng đầu?
Đèn LED thủy sinh trở thành cách chọn đèn hồ cá thủy sinh thông minh nhờ nhiều ưu điểm vượt trội: tiết kiệm năng lượng, tuổi thọ cao, tùy chỉnh được màu sắc ánh sáng, không phát nhiệt và tia tử ngoại, dễ kiểm soát. Điều này giúp tạo môi trường tối ưu cho cá và cây thủy sinh.
5.1. Màu sắc và nhiệt độ màu
Đèn LED có ánh sáng trắng hơi ngả màu, ánh sáng tỏa đều, không quá chói gây hại mắt khi nhìn. Vì vậy đèn LED cho bể cá thủy sinh có thể giúp cá bắt màu đẹp hơn.
Thông thường người ta sử dụng đèn T5, T8… để cung cấp ánh sáng cho bể thủy sinh vì có nhiệt độ màu phù hợp. Tuy nhiên, nếu sử dụng nhiều ống tuýp sẽ làm tăng nhiệt độ nước. Sinh vật, thực vật thủy sinh cần độ mát tương đối để phát triển tốt, nếu không muốn dùng thêm quạt giảm nhiệt độ thì đèn LED là lựa chọn không thể bỏ qua.
Nhiệt độ màu đèn LED 3000K-5300K rất phù hợp với sự phát triển cây thủy sinh, đồng thời không tỏa nhiệt làm tăng nhiệt độ nước.
5.2. Điện năng tiêu thụ và tuổi thọ
Theo nghiên cứu, đèn LED chỉ tiêu thụ điện năng bằng 1/10 so với đèn huỳnh quang và 1/5 so với đèn compact. Nếu sử dụng lâu dài với số lượng bóng nhiều cho bể thủy sinh lớn thì chi phí tiền điện hàng tháng sẽ khác biệt đáng kể.
Trung bình cứ 6 tháng phải thay bóng nếu dùng đèn T5-T8, ống tuýp vì độ chiếu sáng giảm, không đủ ánh sáng cho cây phát triển. Đèn LED có độ bền cao, thời gian chiếu sáng khoảng 50.000 giờ, tuổi thọ có thể kéo dài ít nhất 5-10 năm.
5.3. Độ an toàn và giá thành
Đèn LED được thiết kế từ những bóng nhỏ, giảm thải CO2, không dùng chất thủy ngân nên rất an toàn cho môi trường. So với đèn thông thường, đèn LED an toàn hơn nhiều vì không dễ vỡ tạo mảnh nguy hiểm.
Các thiết bị điện cho bể thủy sinh phải thật an toàn, đèn LED chỉ sử dụng dòng điện nhỏ trung bình 12V nên khi xảy ra sự cố điện cũng không gây nguy hiểm.
Có nhiều ưu điểm như vậy nên đèn LED cũng không rẻ so với các loại đèn thông dụng khác. Chi phí cao gấp 2-3 lần, thậm chí có máng đèn LED cao gấp 5-10 lần. Tuy nhiên, xét về lâu dài thì đèn LED là lựa chọn tuyệt vời vì tiết kiệm chi phí về sau.
Ưu điểm về độ an toàn và hiệu quả kinh tế của đèn LED thủy sinh
6. Câu hỏi thường gặp về cách chọn đèn hồ cá thủy sinh
Nếu bạn đang tìm hiểu cách chọn đèn hồ cá thủy sinh phù hợp, chắc hẳn sẽ có nhiều thắc mắc xoay quanh các yếu tố như công suất, màu sắc, thời gian chiếu sáng hay thương hiệu nên chọn. Dưới đây là những câu hỏi phổ biến mà người chơi thủy sinh thường quan tâm khi lựa chọn đèn cho bể cá của mình.
Đèn LED có thực sự tốt hơn đèn T5 cho bể thủy sinh không?
Đèn LED hiện nay được ưa chuộng nhờ nhiều ưu điểm nổi bật như tiết kiệm điện năng, tuổi thọ cao, không tỏa nhiệt mạnh và có thể tùy chỉnh phổ màu linh hoạt. Đèn LED cũng giúp người chơi dễ dàng điều chỉnh cường độ sáng phù hợp với từng loại cây thủy sinh. Tuy nhiên, đèn T5 vẫn có ưu thế riêng, đặc biệt ở khả năng xuyên sáng sâu – phù hợp cho những bể có chiều cao lớn. Vì vậy, lựa chọn loại đèn nào còn tùy thuộc vào kích thước bể và nhu cầu ánh sáng của cây trồng.
Có nên mua đèn RGB cho người mới chơi thủy sinh không?
Với người mới bắt đầu, chưa cần thiết phải đầu tư vào đèn RGB cao cấp. Nếu chỉ trồng các loại cây dễ sống, màu xanh đơn giản thì đèn LED trắng là đủ để cây phát triển khỏe mạnh và tiết kiệm chi phí. Đèn RGB chủ yếu giúp tôn lên màu sắc rực rỡ của cây đỏ, cá cảnh hoặc bố cục nghệ thuật, phù hợp hơn khi bạn đã có kinh nghiệm và muốn nâng cấp bể.
Làm thế nào để biết đèn có đủ sáng cho bể của mình?
Một công thức cơ bản là 1W ánh sáng cho mỗi lít nước, tuy nhiên đây chỉ là con số tham khảo. Thực tế, bạn nên quan sát phản ứng của cây trong bể – nếu cây vươn cao, lá nhỏ hoặc úa vàng là dấu hiệu ánh sáng chưa đủ. Ngược lại, nếu cây bị rêu hại phát triển quá mức thì có thể ánh sáng đang dư thừa. Việc điều chỉnh thời gian chiếu sáng và độ mạnh yếu của đèn sẽ giúp đạt cân bằng tốt nhất.
Bao lâu nên bật đèn mỗi ngày để cây phát triển tốt nhất?
Thông thường, thời gian chiếu sáng lý tưởng từ 6–8 giờ mỗi ngày. Nếu bật quá lâu, cây sẽ không hấp thụ hết năng lượng và dễ dẫn đến rêu hại. Người chơi có thể chia thời gian chiếu sáng làm 2 giai đoạn trong ngày để mô phỏng ánh sáng tự nhiên và giúp hệ sinh thái trong bể ổn định hơn. Việc sử dụng hẹn giờ tự động cũng là một lựa chọn tiện lợi giúp duy trì thời gian chiếu sáng đều đặn.
Thương hiệu đèn thủy sinh nào đang được ưa chuộng hiện nay?
Trên thị trường có nhiều thương hiệu nổi tiếng như Chihiros, Twinstar, ONF, Beamswork, hay Aquael, mỗi thương hiệu đều có ưu nhược điểm riêng. Ví dụ, Chihiros và Twinstar nổi bật với ánh sáng mạnh, thiết kế mỏng đẹp, phù hợp cho bể cảnh nghệ thuật. Trong khi đó, Beamswork và Aquael lại được đánh giá cao nhờ giá thành hợp lý và độ bền ổn định, thích hợp cho người mới chơi.
Có thể bạn quan tâm:
Top 6 loại lọc bể cá thủy sinh phổ biến hiện nay
Việc tìm hiểu cách chọn đèn hồ cá thủy sinh phù hợp là yếu tố then chốt quyết định thành công của bể thủy sinh. Từ kinh nghiệm chia sẻ của Thủy Sinh Việt, hy vọng bạn đã có đủ thông tin để đưa ra quyết định sáng suốt, tạo nên bể thủy sinh đẹp mắt và phát triển bền vững.